Pijn in de Bil bij zitten

Omdat mensen een steeds groter deel van dag zittend doorbrengen, is pijn in de bil bij het zitten een veel voorkomende klacht. Daarnaast kan de pijn, mede door uitstraling, zorgwekkend zijn en het dagelijks leven belemmeren.

Is pijn in de bil een reden om ongerust te zijn? Bilpijn hoeft niet tot ernstige complicaties te leiden en kan vanzelf verdwijnen. Maar toch is het raadzaam om de oorzaak en de daarbij behorende behandeling goed te bepalen. Want voor sommige klachten kan een juiste en vroege behandeling erger voorkomen. Pijn zonder duidelijke oorzaak of pijn die aanhoudt, verergert of andere symptomen vertoont, moet met een arts worden besproken.

In dit artikel zetten wij de oorzaken uiteen waardoor u pijn in de billen kan voelen. En daarnaast de oplossingen met specifieke aandacht hoe een kussen kan helpen bij bilpijn. Laat altijd de diagnose en behandeling bepalen door uw arts of therapeut.

Inhoud

• Bil Anatomie
• Bilpijn Oorzaken
  • Piriformis Syndroom
  • Diepe Gluteale Syndroom
  • Ischias
  • Ischiale bursitis
  • Hamstring tendinopathie
  • Overbelast SI-gewricht
  • Trochanteritis
• Pijn aan de buitenzijde van de bil

Bil Anatomie

De bil zit aan de achterzijde van het bekken en bestaat hoofdzakelijk uit spieren en vetweefsels. De musculus glutaeus maximus (grote bilspier) ligt aan de oppervlakte en is zoals de naam al aangeeft de grootste spier. De gluteus maximus spier stabiliseert het heupgewricht en is de grootste spier in het menselijk lichaam. Daarnaast bevinden zich in de bil de dieper gelegen glutaeus medius en glutaeus minimus bilspier, bloevaten, banden, pezen en zenuwen.

Niet alleen de grootste spier bevindt zich in de bil maar ook een belangrijk bloedvat en de grootste zenuw. De nervus ischiadicus is de naam van deze zenuw en kan vaak de oorzaak zijn van pijnklachten met uitstraling. Deze en andere veel voorkomende oorzaken van bilpijn zetten wij uiteen in de volgende paragraaf.

Bilpijn Oorzaken

Langdurig zitten, overgewicht, overbelasting een blessure of een val/trauma kunnen allemaal oorzaken zijn van pijn in de bil. Het kan zijn dat u last heeft van zenuwpijn, spierpijn of een ontsteking. De pijn kan zowel geleidelijk als acuut (door een val of verkeerde beweging) optreden. Er zijn dus de verschillende situaties en aandoeningen die de pijn veroorzaken.

Als de oorzaak van pijn niet tijdig wordt geïdentificeerd, kan de pijnperceptie toenemen en kan het de mentale toestand en kwaliteit van leven van de patiënt beïnvloeden.

In de medische wereld zijn de volgende oorzaken van bilpijn algemeen bekend:

Piriformis Syndroom

De piriformis is een diepe bilspier die het heupgewricht roteert en stabiliseert. Deze spier loopt van het stuitje naar de heupkop. De piriformis spier kan dikker worden en tegen een zenuw ( nervus ischiadicus, ischiaszenuw ) in de bil drukken, waardoor er zenuwpijn in de bil ontstaat. De spier kan dikker worden door aanleg, overmatig trainen van bepaalde spieren (bijvoorbeeld door het veelvuldig roteren van de heup bij dansers), overbelasting, verkorting of zwelling van de spier.

De klachten zijn:

• Lage rugpijn
• Pijn in het midden van de bil. De stekende pijn kan soms uitstralen naar de achterzijde van het been.
• Bij het draaien van de heup verergert de pijn.

Behandelen

Er is wetenschappelijk bewijs voor een conservatieve behandeling van het Piriformis Syndroom op basis van pijnstillers, fysiotherapie, injecties van lokale anesthetica en / of corticosteroïden, of een CT- of echo geleide injectie met botuline toxine-A (Botox). Chirurgie kan worden overwogen wanneer therapie geen oplossing geeft.

Een fysiotherapeut kan u middels algemene fysiotherapie begeleiden. Ook kan taping of dry needling een ondersteuning geven bij deze klachten.

Als u lijdt aan zenuwpijn, kan langdurig zitten meer kwaad dan goed doen. Het kan zelfs de zenuwen langzaam beschadigen. Zitten kan de zenuwen beïnvloeden die het meest kwetsbaar zijn. Er kunnen pijnsensaties optreden zoals tintelingen of brandende en stekende pijn. Een zacht drukverlagend zitkussen zoals het ROHO Mosaic zitkussen kan de druk op het zitvlak en de zenuwen ontlasten. Het is niet altijd direct een oplossing van de oorzaak, maar het kan wel de pijn verminderen.

Diepe Gluteale Syndroom

Vaak wordt het Piriformis-syndroom gebruikt als overkoepelend term voor een bekneld ischiaszenuw in de bilstreek. Maar onderzoek laat zien dat er meer oorzaken zijn, naast de piriformis, die een zenuwbeknelling in de bil kunnen veroorzaken. Daarom spreekt men nu vaker eerste over het Diepe Gluteale Syndroom (Deep Gluteal Space Syndrome) bij pijn in de bil veroorzaakt beknelling van de grote heupzenuw. Daarna gaat men de diagnose specificeren naar de oorzaak.

Andere oorzaken van een beknelde zenuw kunnen zijn:

• Locatie van vezelige banden
• Gemellus obturator internus syndroom
• Quadratus femoris en ischiofemorale pathologie
• Hamstring aandoeningen

Het Piriformis-syndroom kan men dus classificeren als een subgroep van het Diepe Gluteale Syndroom (DGS). Maar niet alle DGS-en zijn het piriformis-syndroom.

Afhankelijk van de diagnose stelt de arts of therapeut een behandelplan op.

Ischias

Vergelijkbaar met het Diepe Gluteale Syndroom, wat wij bovenstaand hebben behandeld, is ook Ischias ( Sciatica ) een verzamelnaam. Het is geen specifieke diagnose omdat het niet beschrijft wat de oorzaak van de pijn is. Het beschrijft een uitstralende zenuwpijn naar de bilstreek, been en/of voet, veroorzaakt door druk op de ischiaszenuw. Naast een stekende pijn kunt u ook tintelingen of gevoelloosheid ervaren. Deze toestand kan het zitten erg ongemakkelijk maken.

De oorzaak van de pijn kan direct in de bil ontstaan zoals wij bij het Diepe Gluteale Syndroom hebben gezien. Maar het kan ook komen door een beknelling van de zenuw in de onderrug.

De beknelling kan optreden door verschillende oorzaken:

• Hernia
• Rugwervels in de onderrug
• Degeneratieve discopathie, tussenwervelschijf-problemen
• Zenuwontsteking
• Bekkenscheefstand
• Spieren
• Artrose
• Artritis
• Beknelling door de piriformis-spier
• Sacro-iliacale gewrichtsdisfunctie

Zwangerschapsisschias

Specifiek tijdens de zwangerschap komt pijn in de bil die uitstraalt tot in het been regelmatig voor. Er kan dan sprake zijn van zwangerschapsisschias. Spieren verslappen tijdens de zwangerschap en door de groeiende buik komt er meer spanning op de spieren in de rug en billen. Deze factoren kunnen een zenuwbeknelling veroorzaken.

Wat te doen? Probeer uw rug niet teveel te belasten en uw spieren te ontspannen. Let op met tillen en probeer wanneer u ligt op uw zij te liggen. Een zwangerschapskussen en bodypillow kunnen helpen om in de juiste houding te blijven liggen. Wissel rust af met bewegen. Een bekkenband of zwangerschapsband kan helpen om de gewrichten te stabiliseren en ondersteunen tijdens het bewegen. Zodat een beknelling minder snel optreedt.

Ischiale bursitis

Ischiale bursitis (Slijmbeursontsteking in bil) is pijn aan het deel van het bekken waarop we zitten. Dit deel heet ischiale tuberositas of het zitbeen. Het zitbeen heeft een slijmbeurs. De slijmbeurs is een met vloeistof gevulde zak die als kussen voor het bot functioneert. Wanneer de slijmbeurs van de zitbeenknobbel ontstoken raakt veroorzaakt het pijn in de billen bij het zitten, met specifiek pijn rond de zitbeenknobbel.

De oorzalen van Ischiale bursitis kunnen zijn:

• Langdurig zitten op een harde ondergrond.
• Direct trauma door een val of klap.
• Letsel aan de hamstringspier of pees, door verhoogde of overmatige activiteit.

Behandelen

Er verschillende soorten behandelmethoden. Koelen met ijs en niet-steroïde ontstekingsremmende medicijnen (ibuprofen, naproxen) kunnen helpen. Sommige mensen krijgen verlichting van een injectie met corticosteroïden.

Daarnaast is rust belangrijk. Dit kan alleen erg lastig zijn omdat het moeilijk is om zitten volledig te vermijden. Gebruik een stoel met een goede demping om de druk op het pijnlijke gebied te verlichten. Er zijn ook speciale zitkussens beschikbaar, zoals een zitring donut kussen. Door de uitsparing in het kussen komt er geen druk op het zitbeen en de slijmbeurs.

Hamstring tendinopathie

Tendinopathie betekent peesontsteking. Het gaat hier dus om een peesonsteking van de hamstring. De hamstringspieren zitten vast aan de zitbeenknobbels door middel van de hamstringpees. De pees kan ontstoken raken door overmatig belasten of een plotselinge overbelasting. De pijn uit zich in het onderste deel van de bil en aan de achterzijde van het bovenbeen. Voornamelijk in rust en na een inspanning neemt de pijn toe. Daarom treedt tijdens het zitten vaak pijn op in de bilregio.

Hamstring tendinopathie klachtenbeeld

• De pijn is voelbaar diep in de billen, aan de achterzijde van de bovenbenen of achterkant van de heupen.
• Bij sporten neemt de pijn af of verdwijnt na de warming-up, maar komt terug na het sporten.
• Ongemak tijdens het zitten, de pijn wordt vooral erger na langdurig zitten.
• Activiteiten waarbij repetitieve beenbewegingen betrokken zijn, met name hardlopen of fietsen zorgen voor of verergen de pijn.
• Versnellen of sprinten veroorzaakt meer pijn.

De behandeling van hamstring tendinopathie gebeurt meestal door een conservatieve aanpak, zoals fysiotherapie en gecontroleerde belasting van de hamstring. Maar ook shockwave therapie is een veilige en effectieve behandelmethode. Daarnaast kunnen ook meer ingrijpende behandelingen worden toegepast zoals een operatie of corticosteroïden Injecties

Wanneer zitten symptomatisch is, zijn gevormde kussens nuttig om de druk te verminderen. Het zorgt voor meer gewichtsverdeling op de achterkant van de dij in plaats van op het zitbeen. Een medisch ringkussen of ROHO Mosiac kussen kan hiervoor dienen.

Overbelast SI-gewricht

Het SI gewricht zorgt voor de verbinding van het heiligbeen aan het bekken. Het gewricht krijgt bij belasting veel krachten te verwerken vanuit de heup naar de wervelkolom. Een zwangerschap, bevalling, beenlengteverschil, werk of intensief te sporten zijn veel voorkomende oorzaken van overbelasting. De pijn komt voor in het gewricht zelf, maar kan ook uitstralen naar de bil, lies of bovenbeen. De pijn treedt op door druk op het gewricht. Deze druk kan ontstaan door langdurig zitten, tillen, lopen, rennen of slapen op de pijnlijke zijde.

Behandeling

Tijdens het zitten kan een stuitkussen de druk onder het staartbeen en heiligbeen wegnemen. Waardoor er ook minder druk op de SI-gewricht ontstaat. Daarnaast zorgt het voor een goede zithouding, waardoor er minder spanning op de onderrug ontstaat.

Andere behandelmethoden zijn een pijnstillende injectie, radiofrequente stroom naar zenuwtakjes, ontspanning van de omringende spieren en banden door manuele therapie en versterking van de buik- en bekkenbodemspieren. Daarnaast kan ook een brace het gewricht ontlasten voor pijn vermindering.

Trochanteritis

Trochanteritis, in het latijn bursitis trochanterica, is ook wel bekend als het grote trochanter pijnsyndroom. Deze slijmbeursontsteking van de heup kan pijn veroorzaken aan de buitenkant van de heup, dij, bil, of buitenkant van het bovenbeen. Meestal zijn de gebruikte behandelmethoden rust, fysiotherapie of een injectie.

Pijn aan de buitenzijde van de bil

In dit artikel richten wij ons voornamelijk op pijn in de bil. Maar er zijn ook verschillende oorzaken van bilpijn die zich aan de buitenzijde manifesteren.

Abces

Een abces komt vaak voor in de anale zone en krijgt in deze zone de naam perianale abces of anusabces. Het is een ontsteking doordat pus zich verzamelt in een holte in de buurt van de anus. Het uit zich als een pijnlijke zwelling, die rood van kleur kan zijn en warm aanvoelt.

Fistel

Wanneer een abces is genezen kan er een gangetje blijven bestaan. Dat is een perianale fistel. Het klachtenbeeld bestaat uit uitvloed van vocht en pus, ook verlies van ontlasting via de opening van de fistel is mogelijk. Fistels genezen meestal niet vanzelf, vaak is een operatie noodzakelijk.

Haarnestcyste

Een haarnestcyste (sinus pilonidalis) is meestal gelegen in de bilspleet. Het is een holte onder de huid met een open verbinding naar buiten. Deze open verbinding is aan de buitenkant zichtbaar als een gaatje of een intrekking in de huid. De open verbinding ontstaat meestal door de haren in de cyste die door de huid geprikt zijn. Door de opening kan er makkelijk een ontsteking in de holte ontstaan. De cyste kan pijn veroorzaken of vocht afscheiden.

Wanneer u geholpen bent, middels een operatie, aan de drie bovengenoemde klachten, kunt u het prettigste zitten op een zachte stoel, zachte bank of een drukverlagend zichtkussen. Gebruik geen zitring of zwemband om op te zitten. Hierdoor neemt de pijn juist toe.

Aambeien

Wanneer het steun- en spierweefsel van de zwellichaampjes in de sluitspier degenereert of scheurt, zakken de zwellichaampjes omlaag en spreekt men van aambeien. Aambeien zijn zeer pijnlijk, de klachten zijn;

• Geringe hoeveelheid bloed in de ontlasting
• Irritatie en anale jeuk
• Gezwollen anus
• Anale ongemakken en/of pijn
• Rectaal branden
• Lekken van ontlasting

Pijn door aambeien zorgt ervoor dat u lastig kunt zitten. Om pijn bij het zitten te verlichten is een aambeienkussen een makkelijke oplossing.

Decubitus

Decubitus is ook wel bekend onder de naam doorzitten of doorliggen. Het is een beschadiging van de huid doordat mensen langdurig zitten of liggen. Door langdurige druk op hetzelfde punt van de huid, ontstaat er een drukplek. De plek begint als een lichtrode, warme zone. Wanneer deze plek niet op tijd wordt behandeld, kunnen er blaren en wonden ontstaan. Decubitus op de billen ontstaat vaak bij mensen, die door een beperking, een groot deel van de dag zittend doorbrengen.

Een zitkussen voor zere billen met decubitus als oorzaak noemt men een anti decubitus kussen. Het is een belangrijk hulpmiddel om decubitus op de billen zowel te voorkomen als te genezen. Indien er een wond is zal een wondverpleegkundige voor de wondverzorging zorgen. Daarnaast zijn er belangrijke preventiemaatregelen zoals:

• Regelmatig van houding veranderen.
• Gebruik het hele zitvlak.
• Zorg dat uw voeten plat op de grond staan, zodat ook uw bovenbenen gedeeltelijk uw gewicht dragen.
• Gebruik armsteunen.
• Voorkom dat er zweet of vocht ontstaat tussen de huid en de zitting.

Tim

Helpt mensen bij het vinden van het juiste hulpmiddel en het correct gebruik hiervan.