Een drukverlagend zitkussen verdeelt de druk gelijkmatig over het zitvlak. Deze kussens zijn vaak ook bekend als anti decubitus kussen. Meestal is de bescherming van de huid namelijk het hoofddoel. Voor mensen die het grootste deel van de dag zittend doorbrengen. Maar ook na een operatie, zenuwbeknelling of trauma kan het een oplossing zijn. Daarnaast is het ook erg comfortabel om op te zitten. Daarom wordt het buiten medische toepassingen ook wel gebruikt als comfortkussen.
Drukverlagend Zitkussen Effect
Een zogenaamde “pressure map” geeft een goede weergave van het drukverlagend effect. Op de onderstaande afbeelding ziet u links de drukverdeling bij een standaard kussen. Rechts ziet u de drukverdeling bij een drukverlagend zitkussen. De rode plekken ontstaan waar de druk het hoogste is. Op de rechter afbeelding ziet u dat deze rode plekken zijn verdwenen en er zelfs bijna geen geel te zien is.
Verschillende Soorten
In de inleiding gaven wij aan dat er verschillend soorten drukverlagend kussens zijn. Onderstaand zetten wij, als keuzehulp, enkele eigenschappen op een rij die bepalend zijn voor de keuze en goede werking van een zitkussen.
Toepassing
Er zijn kussens voor verschillende stoelen.
Rolstoel
Dit is de meest voorkomende situatie voor een drukverlagend kussen. Omdat een groot deel van de rolstoelgebruikers de gehele dag zittend doorbrengt is het risico op decubitus erg groot.
Douchestoel /Toiletstoel
Ook tijdens het douchen of de stoelgang is het belangrijk dat de huid beschermt blijft. Hiervoor zijn ook speciale zitkussens, zoals een zachte toiletzitting.
Autostoel
Speciaal voor autostoelen zijn er ook kussens. Vaak zijn deze kussens iets lager. Zodat de gebruiker makkelijker op de stoel kan gaan zitten. En de zitpositie niet te veel verhoogt, om nog een goed zicht door de voorruit te hebben.
Maat
De maat is afhankelijk van zowel de stoel als de gebruiker. Specifiek voor rolstoelen is vaak de maat van de stoel de leidende maat. Zodat het kussen niet kan verschuiven. De lengte van het kussen wordt bepaald op basis de bovenbeenlengte. Zodat de bovenbenen goed worden ondersteund. Daarnaast is ook de breedte van het zitvlak belangrijk, zodat de heupen binnen het kussen vallen.
Gebruikersgewicht
De meeste kussens zijn geschikt voor een gewicht tussen 80 en 100 kg. Maar er zijn ook kussens, zoals het Roho Quadtro Select kussen, die geen gewichtslimiet kennen. Hoe zwaarder een persoon, hoe belangrijker de drukverdelend eigenschappen. Bij een hoger gewicht ontstaat namelijk meer druk op het zitvlak
Kussen gewicht
Wilt u het kussen meenemen op reis? Dan is het makkelijk dat het drukverlagend zitkussen licht van gewicht is. Kussens met luchtcellen zijn licht van gewicht en kunnen makkelijk kleiner gemaakt worden. Kussens met gel wegen zwaarder en zijn daardoor minder praktisch.
Materiaal
Er zijn verschillende materialen waarvan de kussens gemaakt worden. Ook zijn er hybride kussens, waarin een combinatie van materialen is verwerkt.
Traagschuim
Dit is een polyurethaan schuim met een open celstructuur. Waardoor het schuim door middel van druk en warmte zacht wordt. Het neemt daardoor heel goed de vorm van het zitvlak aan en verdeelt de druk. Er zijn kussens met een vlak oppervlak en een voorvorming. Een voorgevormd traagschuim zitkussen geeft extra stabiliteit.
Gel
Er zijn twee soorten; vaste gel en vloeibare gel. Het grootste voordeel van gel is de verkoelende eigenschap. Bij decubitus ligt de oorzaak vaak bij de warmte die tussen de huid en het kussen ontstaat. Daarnaast vormt vloeibaar gel zich naar de vorm van het zitvlak, voor een goede drukverdeling. Een traagschuim kussen met gel is een voorbeeld van een hybride kussen dat de voordelen van beide materialen combineert.
Lucht
Kussens met luchtcellen werken op basis van de luchtstroom tussen de cellen. Doordat de cellen met elkaar verbonden zijn, stelt elke cel zich in naar uw zitvlak. Waardoor u het gevoel krijgt dat u op lucht “zweeft”. In het algemeen geldt; hoe meer en hoe hoger de cellen, hoe beter de drukverdeling.
Merken
Er zijn verschillende merken, enkele veel voorkomende namen zijn: ROHO, JAY, VICAIR, COMFORT COMPANY en SKIL-CARE.
Enkele tips voor een goede werking van een drukverlagend zitkussen
Een groot deel van drukverlaging tijdens het zitten komt niet alleen door het kussen. Enkele additionele factoren zijn;
- Benut het gehele contactoppervlak van het lichaam met de stoel en vloer. Armen, voeten en de rug vangen een deel van druk op. Wanneer men het kussen op een stoel legt, is het mogelijk dat de voeten niet meer op de grond komen. Waardoor er nog meer gewicht op het kussen komt. Omdat ook het gewicht van de benen nu opgevangen moet worden door het zitvlak. Hetzelfde geld voor armsteunen, zorg dat deze op een goede hoogte en breedte staan. Zodat zij het gewicht van de armen goed ondersteunen.
- Zithouding; wanneer iemand naar links of recht wegzakt, veroorzaakt dit meer druk aan 1 kant. Door bijvoorbeeld een rugkussen te gebruiken, blijft iemand rechtop zitten. Waardoor de druk beter verdeeld is over het kussen.
- Zorg dat iemand kan gaan verzitten. Wanneer het zitten op een kussen oncomfortabel wordt, dan is het belangrijk dat de gebruiker kan gaan verzitten. Minimaal 1 keer per 2 uur verzitten is vaak een vuistregel die wordt aangehouden. Hierdoor ontstaat bloeddoorstroming en bloedoxygenatie, wat doorzitten helpt voorkomen.
- Zorg voor een goede ondergrond. Een drukverlagend kussen heeft de beste functie wanneer het op een harde en vlakke ondergrond ligt. Daarom wordt vaak in rolstoelen eerste een (houten) plank gemaakt op de zitting. Waarna het kussen op de plank wordt gelegd. Het is dus niet aan te bevelen om kussens op een doorgezakt of zachte zitting van een bank of stoel te leggen. Hierdoor kan het effect van het kussen verminderen.
Helpt mensen bij het vinden van het juiste hulpmiddel en het correct gebruik hiervan.